Kısaca KDV olarak bahsedilen Katma Değer Vergisi, vergi mükelleflerinin oluşturdukları katma değer üzerinden, aylık olarak ödediği bir vergi türüdür. Bir ürün veya hizmetin alıcısına ulaşana kadar geçen sürede, yaşanan değer artışının adıdır.
Dolaylı vergi grubunda bulunan bir harcama vergisidir. Satılan ürünün veya hizmetin türüne göre; %1, %8 veya %18 oranlarında uygulanmaktadır.
KDV, ürün veya hizmetlerin teslim edilmesinin ardından oluşan katma değerin vergilendirilmesi ilkesine dayanır. Teslimatın ardından alıcıdan tahsil edilir. Mükellefler tarafından aylık veya üç aylık zaman aralığında ödenir.
KDV Neden Önemlidir?
Katma Değer Vergisi (KDV), dönemsel olarak gerçekleşen bütçe dengesizliklerini önlemek, sabit olan geliri artırmak ve mali düzen yakalamak için tercih edilen bir vergi türüdür. Ayrıca devletin bütçe gelirleri arasında yer alan önemli bir gelir kalemidir.
2023 KDV Oranları
Ülkemizde, ürünlerin zorunlu ihtiyaç seviyelerine göre KDV oranları uygulanmaktadır. Bahsi geçen bu oranlar; %1, %8 ve %18 olmak üzere üç kategoriye ayrılır. %1 en düşük katma değer vergi (KDV) oranıdır. Bu oran ekmek gibi temel tüketim ürünlerinde uygulanmaktadır. Lüks olarak nitelendirilmeyen barınma ihtiyaçları da %1’lik KDV oranına dahildir.
Unlu mamuller dışında kalan ve lüks tüketim malı olarak nitelendirilmeyen; süt, yumurta, peynir gibi temel tüketim ürünlerine ise %8 vergi oranı uygulanır.
Zorunlu ihtiyaç duyulmayan, örneğin; mobilya, beyaz eşya veya bazı gıdalar gibi temel tüketim ürünü sayılmayan mallarda %18 KDV oranı uygulanır.
2023 Yılı Ürünlerde Uygulanan KDV Oranları
- Konutların net alanının 150 m2'ye kadar olan kısmında KDV oranı %8
- Arsa ve arazi teslimlerinde KDV oranı %8
- Sabun, şampuan, deterjan, dezenfektanlar, ıslak mendil, tuvalet kağıdı, kağıt havlu, diş fırçası ve macunu, dış ipliklerinde KDV oranı %8
- Birinci sınıf lokanta ruhsatı ya da işletme belgesine sahip olan yerler ile üç yıldız ve üzeri oteller, tatil köyleri ve benzeri tesislerin bünyesindeki lokantalarda uygulanmakta olan KDV oranı %8
- Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından sertifikalandırılan tohumluk ve fidanlar için KDV oranı %1
- Yatlar, kotralar, tekneler ve gezinti gemileri için için KDV oranı %18
Meylin Koç
Katma Değer Vergisi (KDV) Nasıl Hesaplanır?
Öncelikle hesaplanmak istenen KDV tutarını girmeniz gerekmektedir. Yasal olarak uygulanan KDV oranlarının; %1, %8 ve %18 olarak üçe ayrıldığını belirtmiştik. Bu doğrultuda, ürünlerin hangi kategoride olduğu belirlendikten sonra, KDV hariç ya da KDV dahil hesaplamalarına göre işlem yapılır.
KDV hesaplaması ise KDV dahil ve KDV hariç olmak üzere iki ayrı formül aracılığıyla yapılabilir.
KDV Dahil Hesaplama Nasıl Yapılır?
KDV dahil hesaplama yaparken, ödenen tutarı hesaplamak için kullanılan formül:
(Net tutar) x (1+ vergi oranı)’dır.
Örneğin 1000 lira değerindeki bir hizmetin bedeli ve KDV oranı %18 ise KDV dahil tutar;
1000 x (1 + 18/100) yöntemiyle bulunur:
Sonuç “1000 x 1,18 = 1180 TL”
KDV Hariç Hesaplama Nasıl Yapılır?
KDV hariç hesaplama yaparken, ödenen tutarı hesaplamak için kullanılan formül:
(Brüt tutar) / (1 + (Vergi oranı)’dır.
Örneğin; 1180 lira değerindeki bir ürünün KDV hariç bedelini hesaplamak için 1180 / (1 + 18/100) işlemi uygulanır.
1180/ 1,18 = 1000 işleminin ardından, ürünün KDV hariç bedelinin 1000 lira olduğu KDV tutarının ise 180 lira olduğu hesaplanabilir.
Örnek KDV Hesaplama
KDV dahil edilmiş tutar üzerinden hesaplama yaparken, KDV dahil fiyatı hesaplamak için (1 + KDV oranı/100) formülü kullanılır.
800 lira olan bir ürünün %18 KDV'sini hesaplamak istiyorsanız 800 ile 1 eklenmiş olan KDV oranını çarpmanız gerekir.
İşlem sonucu “800 x 1.18 = 944” olarak hesaplanır.
Ürün tutarının 800 lira olduğunu bildiğimiz için ödenen KDV tutarının 144 olduğunu ifade edebiliriz.
Meylin Koç
